BỂ SBR – BÙN HOẠT TÍNH DẠNG MẺ (Sequencing Batch Reactor)
1. Nguyên lý hoạt động của bể SBR (bùn hoạt tính dạng mẻ)
Bể SBR (bùn hoạt tính dạng mẻ) là bể xử lý nước thải với bùn hoạt tính, trong đó những công đoạn: làm đầy, phản ứng, lắng, xả cặn đều được thực hiện trong cùng một công trình. Thời gian từ lúc bắt đầu thực hiện làm đầy đến lúc kết thúc việc xả cạn được gọi là một chu trình.
Giai đoạn phản ứng diễn ra cũng tương tự như trong bể aerotank thông thường hoạt động liên tục, tức là ở hai bể: aerotank và SBR đều thực hiện làm thoáng (oxy hóa các chất hữu cơ) và lắng. Nhưng có một điểm khác nhau cơ bản là: ở bể aerotank thông thường, các quá trình làm thoáng và lắng diễn ra ở hai bể riêng biệt: Bể aerotank và bể lắng đợt 2, trong khi đó SBR các quá trình diễn ra ngay trên cùng một bể.
Mô tả quá trình: nói chung, mọi hệ thống gián đoạn đều có 5 bước (hay giai đoạn) và thực hiện lần lượt như sau:
- Làm đầy;
- Phản ứng (làm thoáng);
- Lắng – làm trong;
- Chắt (xả) nước trong;
- Ngưng.
Mỗi giai đoạn được minh họa ở hình và bảng bên dưới. Tới nay người ta đã đề xuất nhiều quá trình biến dạng để đạt hiệu quả xử lý cao hơn với công suất xử lý lớn hơn.
2. Mô tả các bước vận hành đối với bể SBR
| Bước vận hành | Mô tả |
| Làm đầy | Mục đích của giai đoạn làm đầy là dẫn nước thải thô hoặc nước thải sau tiền xử lý vào bể. Quá trình làm đầy thường cho phép mực nước trong bề mặt tăng dần từ 25% dung tích (ở cuối giai đoạn ngừng) tới 100%. Nếu được kiểm soát bằng cách theo thời gian, quá trình làm đầy thường khoảng 25% tổng thời gian 1 của chu trình hoàn chỉnh. |
| Phản ứng | Mục đích của giai đoạn phản ứng là hoàn thành quá trình oxy hóa sinh hóa các chất hữu cơ trong nước thải (tương tự như bể aerotank). Thông thường thời gian phản ứng chiếm khoảng 35% tổng thời gian của 1 chu trình hoàn chỉnh. |
| Lắng | Mục đích của giai đoạn lắng là để lắng yên tách các chất rắn, tạo lớp nước trong phía trên cần xả đi và bùn hoạt tính lắng ở bên dưới. Tại giai đoạn này do thiếu oxy nên có khả năng khử nito bằng quá trình khử nitrat. |
| Xả cạn lớp nước trong | Mục đích của giai đoạn xả cặn (chắt nước) nước trong đã được xử lý khỏi bể bằng thiết bị chắt nước chuyên dụng (Decanter). Thời gian xả cạn thường khoảng 5 – 30% tổng thời gian 1 chu kỳ hoàn chỉnh (từ 15 phút đến 2 giờ) – trung bình thời gian xả cạn là 45 phút. |
| Ngưng làm việc | Mục đích của việc ngưng ở đây là chuẩn bị trước khi cho chu trình khác đưa vào hoạt động. Ngưng không nhất thiết là giai đoạn phải thực hiện, đôi khi không cần phải có thời gian ngừng. |
Xả bùn là một giai đoạn khá quan trọng không phụ thuộc 5 giai đoạn cơ bản trên đối với SBR, nhưng ảnh hưởng lớn tới năng suất của bể. Lượng và tần suất xả bùn được xác định bởi năng suất yêu cầu, cũng giống như đối với bể aerotank hoạt động liên tục thông thường. Trong bể SBR việc xả bùn dư thường được thực hiện ở giai đoạn lắng hoặc giai đoạn xả cặn.
Đặc điểm duy nhất ở bể SBR là không cần phải tuần hoàn bùn hoạt tính. Hai quá trình làm thoáng và lắng đều diễn ra ở ngay trong một bể, cho nên không có sự mất mát bùn ở giai đoạn phản ứng và không phải tuần hoàn bùn từ bể lắng 2 về bể aerotank.
Liên hệ Công Ty TNHH Công Nghệ Môi Trường Dovitech để được hỗ trợ.