4 LOẠI BÙN CẶN TRONG XỬ LÝ NƯỚC THẢI

Nước thải khi qua các công trình đơn vị khác nhau của nhà máy xử lý nước thải có tạo ra các loại bùn cặn tương ứng: ngoài rác được giữ lại ở song chắn rác, còn có các loại cặn: cặn cát từ bể lắng cát, cặn tươi và các chất nổi bể lắng đợt I, bùn hoạt tính dư, hay màng sinh học (màng vi sinh vật) ở bể lắng đợt II sau aerôten và sau bể lọc sinh học, đây là 4 loại bùn cặn trong xử lý nước thải cần quan tâm chính.

1. Rác

Một trong 4 loại bùn cặn trong xử lý nước thải đầu tiên phải kể đến là rác. khi qua song chắn, các tạp chất có kích thước lớn bị giữ lại. Rác này thường được nghiền nhỏ ở máy nghiền rác (đối với nhà máy xử lý nước thải trung bình và lớn được dẫn trở lại trước song chắn rác hoặc được xử lý cùng với cặn tươi và bùn hoạt tính dư ở bể mêtan.

2. Cát

Cát ở bể lắng cát cũng là 1 trong 4 loại bùn cặn trong xử lý nước thải cần quan tâm. Các chất vô cơ nhưng phần lớn là cát bị giữ lại, sau đó được dẫn đến sân phơi cát để làm ráo nước và được vận chuyển đổ nơi quy định hoặc sử dụng cho mục đích san nền.

3. Cặn tươi và các chất nổi

Quá trình lắng ở bể lắng đợt I các chất lơ lửng (sau bể lắng cát) có tỷ trọng lớn hơn tỷ trọng của nước sẽ lắng xuống đáy bể và được gọi là cặn tươi, còn các chất có tỷ trọng nhẹ hơn tỷ trọng của nước thì nổi lên mặt nước – được gọi là các chất nổi. Thể tích cặn trong nước thải đô thị chiếm 0,6 – 1,0% lưu lượng nước thải của nhà máy xử lý nước thải. Độ ẩm của cặn tươi 94 – 95%, thành phần hữu cơ trong cặn tươi chiếm đến 70 -80%.

4. Bùn hoạt tính, màng sinh học

Bùn hoạt tính là tập hợp các vi sinh vật được hình thành trong quá trình sinh hoá hiếu khí ở aeroten được giữ lại ở bể lắng đợt II, còn màng sinh học được hình thành khi sử dụng bể lọc sinh học và cũng được giữ lại ở bể lắng đợt II. Đây cũng chính là 1 trong 4 loại bùn cặn trong xử lý nước thải cần được quan tâm xử lý.

Bùn hoạt tính một phần (50%) được dẫn trở lại bể aeroten được gọi là bùn hoạt tính tuần hoàn, bùn hoạt tính còn lại được gọi là bùn hoạt tính dư, bùn hoạt tính dư thường được dẫn đến bể nén bùn và sau đó được xử lý tại bể mêtan.

Thành phần của bùn hoạt tính tương đối đồng nhất, hơn 98% hạt bùn có kích thước nhỏ hơn 1mm. Các chất hữu cơ trong bùn hoạt tính chiếm đến 70 – 75%. Độ ẩm của bùn hoạt tính khá cao đến 99,2 -99,6 %. Do độ ẩm cao nên bùn hoạt tính cần làm giảm độ ẩm ở bể nén bùn đến giá trị cần thiết (95 – 97%) thích hợp để xử lý chung sau đó ở bể mêtan. Độ ẩm của màng sinh học thấp hơn vào khoảng 96 – 97%.

Phần lớn các chất hữu cơ của cặn tươi và bùn hoạt tính hay màng sinh học là hydratcacbon, protein, các chất béo chiếm đến 80 – 85%, còn 15 – 20% còn lại là các liên kết phức chất ligin – mùn. Hydratcacbon gồm heminxenlulo và anphaxenlulo. Do nồng độ các chất hữu cơ trong cặn tươi và bùn hoạt tính cao nên chúng dễ dàng bị phân huỷ (thối rửa) và có chứa nhiều loại vi khuẩn, vi trùng gây ô nhiễm và lây lan nguy hiểm.

Khi lượng cặn và bùn hoạt tính không lớn lắm thì sử dụng quá trình ổn định (khoáng hoá) hiếu khí để xử lý và thực hiện bằng cách thổi không khí liên tục vào công trình có dạng như aeroten.

Trong thành phần của cặn đã lên men có chứa hàm lượng lớn nitơ, photpho,kali,… có thể ứng dụng làm phân bón cho nông nghiệp.

Do đó khi thiết kế hệ thống xử lý các đơn vị phải có phương án xử lý tối ưu 4 loại bùn cặn trong xử lý nước thải này nhằm hạn chế ảnh hưởng đến môi trường và sức khoẻ con người.

Làm sao để Dovitech có thể hỗ trợ bạn?

• Dovitech có nhiều năm kinh nghiệm trong việc thiết kế và xây dựng các hệ thống xử lý nước thải cho nhiều ngành nghề khác nhau, vì vậy bạn hãy liên hệ với chúng tôi nếu bạn có thắc mắc.
• Liên hệ với chúng tôi tại đây để nhận được sự tư vấn tận tình hoặc yêu cầu báo giá. Dovitech chân thành cám ơn bạn!